Menderakaitzak irrati-nobela

Sormen Irratia ikasgairako produktu transmedia bat ari gara lantzen. Horretarako, Kukuxumuxuk atera berri duen Menderakaitzak kamisetan oinarritu gara. Bertan, Euskal Herriko historiako 44 emakume bildu dituzte. Hau ez da, ordea, produktu bukatu bat eta zure laguntza behar dugu istorioa amaitzeko.

Gure protagonistak, Maddik, bidaia berezi bat egingo du denboran zehar eta aurretik aipatutako emakume horietako batzuk ezagutuko ditu. Haiei buruz ezer gutxi daki, beraien izen abizenak eskuliburuetan agertzen ez direlako. Ziurrenik zuk ere ez dituzu ezagutuko. Jakin badakigu asko eta asko falta direla. Nork egon beharko luke? Zergatik?

Entzun istorioa eta egin zure ekarpena, ezinbestekoa dugu-eta.

 

Telmo Esnalek eta Asier Altunak "Lei(h)oa zikina" estreinatuko dute

Tesmo Esnalek eta Asier Altuna beraien bigarren filma estreinatuko dute Abenduaren 28an Leioako Gizarte eta Komunikazio Zientzietako Fakultateko auditorioan.

2005ko "Aupa Etxebeste" filmak lortu zuen arrakastaz baliaturik, euskal zuzendariek ez zuten topatu inolako arazorik bigarren pelikula honek behar izan duen finantzazio handia aurkitzeko. Izan ere, grabazioa Dallas-en eta Bergaran egin da eta postprodukzioa Hollywooden egin dute. Bost urteko gogotsu lan egin dute asmo handiko proiektu hau burutzeko.

Aktore lanetan aurreko filman ikusi ahal izan genituen protagonista berberak izango ditugu: Ramon Agirre, Elena Beloki, Paco Sagarzazu eta Iban Garate, hain zuzen ere. Aktore amerikarren kolaborazioa ere izan dute Esnal eta Altunak.

Zuzendariek ez dute izan nahi filmari buruzko eduki askorik aurreratu. Thrilerreko maisu handia den Alfred Hitchcocki omenaldi apala egiten saiatu direla besterik ez. Horrela, zuzenean gonbidatu gaituzte abenduaren 28an, eguerdiko hamabietan, Leioan ospatuko den premier mundialera.

Gonbidapenak eskuratzeko zozketa egingo da twitterren bidez. Bertan parte hartzeko utzi zure komentarioa @Iskieh helbidean #leihoazikina etiketarekin.

Euskararen sarean korapilaturik

Euskarak sarean duen lekuaz eta sareak euskaran duenaz eztabaidatzeko mahaingurua antolatu zuen Multimedia Komunikazio UPV/EHU-EITB Masterrak Leioako kanpusean pasa den abenduaren 20an. Bertan parte hartu zuten Luistxo Fernandez (CodeSyntax), Lontzo Sainz (eitb.com), Maite Goñi (euskaljakintza.com), Idurre Eskisabel (berria.info), Hasier Etxeberria (zuzeu.com) eta Lander Arbelaitzek (argia.com). 
Aretoan entzun ziren iritzi ezberdinen artean bi ideia nagusi partekatu zuten bertaratu ziren hizlariek eta ikasleek: interneten euskaraz sortzearen garrantzia eta diru laguntza publikoen beharra. 
Euskaraz sortzearen garrantzia justifikatzeko argudio ezberdinak eskaini zituzten. Gure hizkuntzaren tamaina txikia da. Euskarazko sorkuntzak bolumen handia erdiesten badu soilik, orduan kontuan hartuko gaituzte euskaldunok sarean, beste hizkuntza gutxiturekin gertatzen den gisa. Hala eta guztiz ere, bat etorri ziren hizlariak hori ez dela aitzakia izan behar edonolako edukiak argitaratzeko. Izan ere, erabiltzaile berri euskaldun gehiago sarean harrapatzeko, beste edozein hizkuntzan bezala, produktu erakargarriak eta kalitatezkoak ezinbestekoak dira. Parte hartzea ezin da militantzian oinarritu, baizik eta kalitatean. 
Aspektu hau kritikoagoa da gazteen kasuan, beraiek baitira teknologia berriak maizago erabiltzen dutenak eta euskararen etorkizuna bermatu behar dutenak. Zentzu honetan, beraiengana jotzeko hizkuntza funtzionalago eta informalago bat sortzeko beharra nabarmendu zen. Gazteen artean kolaborazioak eta parte hartzea suspertzea helburu, tresna egokiarekin asmatzean dago gakoa. Luistxo Fernandezek twitterren erabilera proposatu zuen. Hain zuzen ere, Luistxok twitterren ikusten baitzuen euskarazko komunitate baten presentzia iraunkorra. 
Diru laguntza publikoen beharrari heltzeko arrazoi nagusia euskarak interneten merkatu komertzialik ez duena da. Diru publikorik ez badago, ez da egongo euskal komunitate birtualik interneten. Eremu honetan inbertsioa handitzea izan beharko litzateke edozein hizkuntza politikaren lehen erabakia. 
Sareak aukera eta erronka berriak planteatzen dizkio euskarari. Zama eta aurreiritzi zaharrak gainetik kentzeko parada izan liteke, euskal komunitate zabalago eta sendoago bat osatzeko. Arduraz eta gogoz jokatu behar da. Eta horren adibide ditugu hitzaldian parte hartu zuten hizlariak eta entzuleak.

Neguko zoriontasuna

Zoriontasuna detaile niminoetan omen dago, egunero oharkabean igarotzen zaizkigun une horietan. Negu gorrienean ere badago plazer txiki edo handietarako tokia: elur zapalduaren hotsa, beheko suaren berotasuna, isiltasuna, Vivaldi bakardadean...

 

Aiaraldea.com euskaldunon komunikazio leihoa

Goikogane mendiak eta Urduñako haitzeko mugatzen duten Aiara bailaratik haize berriak bezain freskoak zabaltzen dira interneteko landetara. Izan ere, aiaraldea.com-ek sarean komunikazio leiho  bat zabaldu zuenetik, eskualde honetako euskaldunek ez ezik, gainontzekook ere paisaia ederrago bat ikusteko parada izan dugu euskarazko hedabide digitalen munduan.

Euskara hedabide honen ikurretariko bat da zalantzarik gabe, munduratzeko arrazoi nagusia beharbada. Hizkuntzaren osasunarekiko benetan kezka eta konpromisoa agertzen dute artikulu ugaritan. Honela, sarearen espazioaz baliatuz, eskualdeko euskaldunon arteko harremanak trinkotzeko asmoa  agertzen dute, albisteetako orrian herri nagusien izenak identifikatuz (Laudio, Amurrio, Urduña, Aiaraldea, Orozko, Artziniega, Aiara, Arrankudiaga eta Okondo), baita herri txikiagoen izenak ere (Luiaondo, Baranbio, Arakaldo eta Lezama, besteak beste) .

Hala ere Aiaraldea.com proiektuaren bizkarrezurra herritarren parte hartzea da. “Euskarazko komunikabide digitalen mapa" artikuluan proposatzen genuenez, euskaraz aritzen diren erakunde eta elkarteek leiho ireki bat daukate mundura beraien lanen fruitua erakusteko. Izan ere, tokikotasuna eta herriekiko inplikazioa islatu egiten dira webgunearen egituraketan eta argitaratzen diren edukietan. Eguneroko albisteez gain, agenda zabal bat eskaintzen diote erabiltzaileari, herriz herri antolatuta, eskualdeko ekitaldietan bildutako bideoen eta argazkien bildumekin batera. Bilduma bakoitza dagokion azalpenarekin lagunduta dator.  Ondoriozta dezakegu elementu horiek guztiek ematen duten osotasuna dela, hain zuzen ere, bere arrakastaren arrazoi nagusia.

Halaber, hedabide honetan interes orokorreko gaiak ere jorratzen dira kultur leihoan: literatura, zinema eta abar, euskarazko MM&D hedabideetan batere ohikoa ez dena, eta are gutxiago eskualdekoetan. Eduki hauek erakargarri bihurtzen dute produktua euskaldun ororentzat, diseinu moderno, sistematiko eta zaindu baten laguntzaz. Gainera, guztioi ematen zaigu parte hartzeko aukera, bai sare sozialen bidez zein formatu anitzeko edukiak laguntzen dituzte iruzkin-koadroetan. Honela, euskaldunon esku tresna egoki bat ipintzen da hizkuntzaren koadroa osatu eta eraldatzeko.

Euskaldun guzti-guztiok gaude gonbidatuta Aiaraldea.com-ek zabaldutako leihotik haize freskoa hartzera. Bertatik ikusten den euskararen paisaia zaharra bezain modernoa da. Eta ez bazaigu gustatzen, webgune honen pintzela dugu koadro berri bat marrazteko.

 

EUSKARAZKO KOMUNIKABIDE DIGITALEN MAPA

Euskarazko komunikabide digital eta multimedien paisaia hizkuntzaren normalizazio ezaren isla da. MM&D eskaintza ez da oso zabala euskaraz eta, ondorioz, erabiltzaile euskaldunek beste hizkuntzetako hedabideetara jo behar dute maiz sarean banatzen diren eduki adierazgarriak lortzeko; alegia, hizkuntza aldatzera behartuta daude, kalean sarri gertatzen den bezalaxe.

Euskaldunok informazio orokorra eskaintzen duen komunikabide nazional bakarra dugu interneten: www.berria.info hain zuzen ere. Halere, gaitzerdi, hutsunea larriagoa baita komunikazioaren, aisialdiaren eta kontsumo digitalaren beste esparru batzuetan. Adibidez, kirolaren edota sukaldaritzaren alorretan. Eta zer diren gauzak; izan ere, biak dira gai kuttunak euskaldun askorentzat, baina ez dute euskararen MM&D unibertsoan gune espezializatu bakarra.

Tokiko informazioa gureganatzerakoan egoera gazi-gozoa aurkitzen dugu eskualdearen arabera. Zorionekoak dira Aiaraldean (www.aiaraldea.com) edo Debagoienan (www.goiena.net) bizi diren euskaldunak. Haien herrietako informazio ugari eta kalitatezkoa daukate eskura, euskarri ezberdinetan gainera. Tamalez, beste euskaldun askok, hiriburu handietakoak adibidez, ezin dute hurbileko albisteak sarean aurkitu.

Halere, zeru lainotsu honetan badago eguzkia ikusteko zirrikiturik. Zu Zeu edo Arrosa bezalako sareek beroa ekartzen diote euskaldunon informazio-egoera epelari, komunikazio eredu horizontalago bat, erabiltzaileen ekarpenekin elikatzen dena. Aitzinetik gure herrietan auzolanaren bitartez egin den bezala, komunikazioan ere elkarlana gakoa izan liteke ekoizpena areagotu eta kalitatezko edukiak sortzeko. Informazio munduak zinez eskertuko digu, baita euskararen unibertsoak ere.

EUSKARAZKO HEDABIDE DIGITALEN ERRONKAK

Hizkuntza minorizatua izanik, euskarazko hedabideek bi kezka dituzte nagusi merkaturatzerakoan: hedabide gisa beraien biziraupena ziurtatzea eta hizkuntzaren normalizazioari ekarpenak egitea . Bi xede lotuta daude, zalantzarik gabe , baina gehienetan komunikabideek aukeratu behar dute nora lerratu indarrak. Zein  helburu lehenetsi ?Edukien hedapena ala hizkuntzaren beraren sustapena ?Ez da erabaki erraza.

Nire iritziz, komunikabideek  edukiei jarri behar diete arreta handiagoa ; are gehiago mamitzen ari den unibertso digital berri honetan. Euskarazko edukien gabezi a handia dago  sarean, bereziki hedabide berezituen esparruan. Futbola edo txirrindularitza maite dugun euskaldunok, adibidez, kirol-informazioa euskaraz emango digun hedabideren baten hutsa igartzen dugu; alegia, hedabide bat kalitatezko edukiak eskainiko dituena, hemengo erreferenteak eta kanpokoak aintzat hartuta. Izan ere, euskaraz komunikatzeak ez baitu esan nahi gure txikitasunean gelditu behar dugunik.

Zailagoa da euskaraz bizi ez direnak hedabide hauetara erakartzea; askoz gehiago beste hizkuntzetako eskaintza digitala horren ugaria denean. Kalitatearena izan liteke abiapuntua. Halere, argi dago erabiltzaile erdaldunak plus bat espero duela bere ohiturak aldatzeko. Gainontzeko hedabideekin lehian aritzeko, urrats bat aurretik kokatu behar dira euskarazko hedabide digitalak. Erabiltzailearen inplikazioa izan liteke bera erakartzeko amua. Adibidez, izaera mistoko kirol hedabide bat sor genezake. Kirol ezberdinetako elkarteen informazioarekin elikatuko litzateke eta, aldi berean, egunerokotasuneko kirol-albisteak ere jasoko lituzke. Zeinek heldu erronkari?

AZAROAK 25

1 Odoletan dut sudurra eta masailean ubeldura. Orbain zaharrak ez dira itxi ta berri bat zabaldu da. Hau ez da giza itxura!,- begira nago ispilura- makillajeak ez du kenduko nire senarran tortura. Isilpeko negargura. Pastillak hartzeko duda. Agian hobe alde egitea bakean beste mundura. 2 Negar tanta bi konketan behera, potea eskuetan hustu. Heriotzaren gogo biziak ezin nau jada izutu. Zenbat bortxaketa mutu ta zenbat malko ezkutu! Hilotza izan baino lehenago hilda banago, hain justu. Alabak egin dit kuku, buru barrutik agurtu. Haren pozaren gatibu naiz ta katea nola apurtu?.

3 Leire gogoan ta irudiaz bete egin dut altzoa. Sehaskaraino hegan joan ta negarrez dago haurtxoa. “Etorri nire bitxoa!, patuaren kapritxoa, nire bizitzan truk entzun nahi dut berriro zure zantzoa. Sudur gorriko iratxoa, mesedez izan zintzoa, amak babestu egingo zaitu bueltatzen bada otsoa.” 4 Txoritxoa besotan hartu, kale hotzean barrena, kaiolatik at eguzkia da eta zerua gardena. Zinez izan da azkena. Akabo nire etsipena!. Inork itzuli beharko dizkit izana eta izena!. Epaile entzungor dena, politikari itsuena, zergatik neuri jasanarazi nire senarran kondena?.

Doinua: Manu Chao-ren “Desaparecido”, Igor Elortzak sortutako bertsioan.

 

DTET erakundeak bost atentatu teknologiko aldarrikatzen ditu.

DTET (Deabru Teknologikoen Ekintza Taldea) erakundeak bere azken komunikatua helarazi digu infernutik hainbat ekintza aldarrikatzeko.

 Teknologiaren deabruek, gure gurasoak eta hainbat unibertsitateko irakasle izutzen dituen bera, bisita egin digute blogean. Gure irakurleei, esklusiban, bost akats teknologiko katastrofikoenak erakutsiko dizkiete. Beraien neurriko ekintzak, zalantza barik. Hona hemen, hitzez hitz, beraiek bidalitako atentatu teknologikoen zerrenda, txikienetik handienera ordenatuta:

5. HD DVD (2008) – Aspalditik genekien bereizmen estandarreko bideoak berea egina zuela. Ikusle zorrotzak zaretenok  detaile txikiena ikusi nahi duzue etxeko pantailetan, filma “El espíritu de la colmena” bezain aspergarria bada ere. Zuon eskaerei erantzunez, HD DVD formatua merkaturatu zen Blu-Ray formatuarekin lehia bizian. Halere, guri esker, borroka laburra izan da eta, gure armadari esker, Blu-Ray-k HD DVD sistema gupidarik gabe txikitu zuen 2008an. Beraz, etxean baten bat baldin badaukazu, eraman zure HD DVD filmak bueltan bideo-klubera.

 4. PlayStation Network sarearen hack-eoa (2011ko apirilak)– Oso zoriontsu bizi zineten zuen Sonyren jolas-zerbitzuarekin, kezkarik gabe estralurtarrak akabatzen. Zein erraza izan zen 70 milioiko bezeroen data pertsonalak lapurtzea! Susto txiki bat besterik ez da izan, Sony-k sarea martxan ipini baitzuen berriro. Halere, inozo hori, ez fidatu!  Edozein unetan itzuli gintezke.

 3. Gizmondo jolas-kontsola (2004-2006)—Gailu alu honek jolasen mundua jango zuelakoan merkaturatu zuen Tiger Telematic-ek, behar baino 5 urte beranduago. Eta konpainia bi urtetan birrindu genuen. Tamalez, batzuk libratu zarete, azkenik kontsolak Estatu Batuetan eta Bretainia Handian saldu egin baitziren soilik. Baina, egon lasai, horrelako beste ekintzaren bat bereziki Euskal Herrirako prestatu dugu eta!

2. iPhone 4 antennagate (2011ko uztailak)– Mundu guztia zegoen iPhone4 ezagutzeko irrikan. Baina dirdira goiz itzali egin zen, zuetariko asko estaldura arazoez kexatzen hasi zinetenean. Zein izan zen zuen akatsa? Edozein telefono gisa heltzea. Halere, aurrerantzean ez dago mamu horretaz zertan kezkatzerik, demonioen erreinura erbesteratua izan baita. Bertan bere maltzurkeriagatik erantzun beharko du. Baina ez dut uste gai izango denik, seinalea nahiko eskasa baita hortxe behean.

 1. BlackBerry Messenger zerbitzuaren itzaltzea – Mundu osoko BlackBerry erabiltzaileak errebelatu ziren mezuen zerbitzuak funtzionatzeari utzi egin zionean  hiru egun osoz, zerbitzari baten gainkarga sinple bat zela eta. Zorionez, BlackBerry-k eskuzabaltasunez saritu zituen kaltetutako erabiltzaileak. Beno itxaron, ez, doako aplikazio batzuk besterik ez zituen eskaini horren truk. Halere seguru nago zuek pairatutako sufrikario guztiak konpentsatuta gelditzen direla. Ezta?

Behin zuen deabruei aurre eginda, sofaren atzetik irten zaitezkete eta zuen bizitza teknologikoarekin jarraitu dezakezue. Halere, deabruek ekintza gehiago egitearekin mehatxatzen gaituzte. Zein izango ote da haien ondorengo maltzurkeria?

 

Zer arraio da Web 2.0?

Orain dela gutxira arte Interneteko munduak gizarte hierarkizatu eta merkantilista baten antolakuntza eredua islatu du. Web 1.0 eskemak bi norbanako mota biltzen zituen:

• Ekoizleak (jauntxoak), Interneterako web orriak, produktuak, aplikazioak eta lizentziak eta abar sortu eta kudeatzen zituztenak;
• Kontsumitzaileak (herri xehea), web orrietan gonbidatu gisa sartu, produktuak erosi eta txertatutako aplikazioak jauntxoen baimenei esker erabiltzen zituztenak.

Sistema honen antolakuntza, jakina, beti ekoizleei begira zegoen eginda eta garrantzia ez zegoen erabiltzailearengan jarrita.

Halere, XXI. mendeko gizasemeak ez du begi onez onartu film arrakastatsu baten bigarren mailako rola eta protagonismoa eskuratu nahi izan du merkatu honetan. Matxinatu egin da. Sareko iraultza honen ondorioz web 2.0 jaio da.

Web 2.0 ez da teknologia bat, askok pentsa lezaketenaren kontra (edo ez soilik, behintzat). Web 2.0 jarrera bat da, ideologiaren eta sarearen beraren berkonfigurazio bat eta amaierako erabiltzailearengan jartzen du arreta. Sarearen garapena adierazten duela ukatu ezinik, batez ere Interneteko erabiltzaile bakoitzaren garunean aldaketa bat suposatzen duela baiezta genezake, bai errekurtsoen eskuragarritasunari begira, zein erabiltzaileen arteko elkarreneraginari edo sare sozialen eraikuntzari dagokionez. Eredu horizontala gailentzen da orain bertikalaren ordez.

Web 1.0 ingurumari estatikoan ez zegoen lekurik erabiltzaileen partehartzerako. Eta berrikuntzak, bai mundu birtualean zein fisikoan garatzaile independenteek egindako ekarpen ugarietatik datoz. Elementu hauen dinamikotasunak akabatu egin du web 1.0 eta eraldaketa sorrarazi du.

Iraultza honi esker, gaur egun pertsona talde batek sortutako edukiak argitaratzen dira, baliabideak partekatuz, eta batez ere erabiltzaile guztien esku doako aplikazio ugari jarri dira: nork bere informazioa argitaratzeko espazio birtuala, bilaketa-motorrak partekatzea, artxiboen elkartrukea web orrien bitartez eta abar.

Laburbiltzeko, web 2.0 kontzeptuak bestelako begirada bat eskatzen digu, Interneteko sorreran ezarritako oinarri eta topikoetatik haratago. Argi ez badaukazu oraindik, irakurle, ikus ezazu mesedez ondorengo bideoa.

 

MARCA.com ziber-hedabidearen analisia

MARCA.com MARCA kirol-kazeta espainiarraren interneteko ataria dugu. Artikulu honetan Espainiako egunkaririk salduenaren ziber-bertsioaren ezaugarriak aztertzen dira eta, amaieran, bere funtzionamendua eta erabilera hobetzeko proposamen batzuk egingo ditugu.

1.ONARPEN-MAILA ETA AUDIENTZIA

MARCA.com 302. postuan agertzen da mundu mailako Alexa-ko trafiko-sailkapenean eta bisitarien %69 Espainiar estatutik etortzen direla estimatzen da. Estatu mailan, atariak hamargarren lekua eskuratu du azken hiru hilabeteotan.

Sailkapen honek, gainera, bestelako datuak eskaintzen ditu, besteak beste, trafiko estatistikak, bilaketen analisiak, audientzia, loturiko estekak eta clickstream delakoa, hau da, erabiltzaileak bisitatutako aurreko orrialdea eta hurrengoa.
Aipatzekoa da bisitarien %78.19 ziber-hedabide honetara sartzeko “marca” hitza bilatuta egiten dutela. 
OJD Interactiva izeneko datu-baseari dagokionez, pasa den hilabeteko (2011.ko irailak) datuek 33.079.947 erabiltzaile bakarrak erakusten dituzte eta konexioaren batez besteko iraupena 13 minutu 36 segundokoa da. 
Bestaldetik, Google-n bi aipu besterik aurkitzen dira ziber-hedabide honekin lotuta:

• The Times se hunde sin Google y Marca.com bate todos los registros gracias a ¿Google 
• Entrevista Álvaro Varona (Marca.com): “En internet todos somos iguales”

Azkenik, aipatzekoa da ziber-hedabideak berak audientzia neurtzeko esteka bat dauka azalean bertan, OJD-k esleitzen dizkion eguneko datuak erakusteko: http://www.marca.com/2011/05/23/corporativo/1306146990.html 2.INFORMAZIORAKO SARBIDEA 

MARCA.com atal ugari ditu eta kirol nagusi bakoitzari bana (Fútbol, Motor, Baloncesto, Tenis…) eskaintzen dio. Gainera, atal gehigarriak ere badaude: Toros, Opinión, Apuestas, Poker… Espainiako 1. mailako futbol txapelketari arretaz jarraitzen dio eta klub bakoitzaren inguruko albisteak biltzeko atal bana dauka. Adibide gisa hemen dugu Athleticena. 

Ziber-hedabide honetatik beste ziber-hedabide batzuetrako sarbidea ere ahalbidetzen du, radio MARCA eta MARCA TV (azken hau eguneratuta ez badago ere). Hauekin batera Vivienda, Empleo, Coches eta Marca Sports café atalak erakusten ditu. Guzti hauek kanpoko loturak dira. 

Web orrian bilaketa aurreratua  egiteko aukera daukagu, bilaketa sinpleaz gain, ondorengo faktoreen arabera:

• Web osoan edo atal jakin batean (Noticias,Fotografías,Blogs,Videos)
• Irizpideak: hitzak, datak eta relevancia mínima delakoa (portzentajea)
• Ordenatzeko irizpideak: data/ data+garrantzia (relevancia)
• Emaitzak orrialdeko:10/25/50

Aurrekoaz gain beste komunikabide batzuetan bilaketa egiteko parada daukagu. 

Tamalez, MARCA.com-ek ez du azalean aurreko edizioetako artxiborik eskaintzen, eta webguneko maparik ez da inon agertzen. Aitzitik, hemeroteka zerbitzu bat eskaintzen du I-pad eta bestelako tauletarako ORBYT aplikazioaren bitartez, non aurreko edizioetako bertsio digitalak erosi daitezkeen.  ORBYT kiosko digitaltzat hartu daiteke. Bertan izena eman duen erabiltzaileak  kazeta eta aldizkari ezberdinen euskarri digitala erosi dezake, baita liburuak edota sarrerak ere. Telefono mugikorretarako, berriz, ziber-hedabideak atari mugikor bat eskaintzen du. Erabiltzailea zuzen sar daiteke bertara http://m.marca.com helbide elektronikoa idatzita. Gainera, aplikazioak dauzka telefono ezberdinetarako: BlackBerry, Android… 
Gaztelera hutsezko ziber-hedabide honen azalean azken eguneratzearen data eta ordua azaltzen dira eta  paperezko kazetaren lehen orrialdea baino ez da erakusten. 
Albistearen egilea kasu batzuetan besterik ez da aipatzen. Bigarren mailan agertzen da eta letraren argitasunak irakurketa zailtzen du. 
Publizitateak garrantzi handia dauka eta formatu ezberdinetan agertzen da, flash objektuak, bideoak eta panel grafikoen bitartez. Bi publizitate mota bereizi dezakegu batik bat:

• Korporatiboa: Tienda Marca, Master Unidad Editorial…
• Berezitua: kirol-jokoak (bet 365, BetClic…) nagusiki

Orrialdearen behekaldean RSS aplikaziorako sarbidea daukagu, aukera ugari eskaintzen dituena: portada, fútbol, equipos 1ª división… 
Nahiz eta azalean bertan ez daukagun izena emateko aukerarik, MundoMarca atalean erregistratu gaitezke, parte hartzeko lau bide zabaltzen dituena:

• Albisteetan eta blogetan iritzia eman.
• Liga Fantastica lehiaketan parte hartu.
• Hitzaldietan galderak egin.
• Partidak zuzenean komentatu.

Behekaldean, Nuestro equipo izenpean, zuzendaritzaren kideak eta erredakzio-buruak nortzuk diren jakin daiteke. Ondoan, UNIDAD EDITORIAL talde bereko web orriekiko estekak eskaintzen dira: El Mundo, Telva, Expansión… 
3. EDUKI INFORMATIBOA 
Azken  orduko albisteak Última hora atalean argitaratzen dira. 
Eduki informatiboan sakontzeko, azaleko bi albiste garrantzitsuenak azter ditzagun. Azterketa hau 2011.ko urriaren 25ko edizioari dagokio. Ondorengoak dira albiste hauek: 
1) Nueve candidatos del Barça para el Balón de Oro 2011
 Albiste honetan hipertestualitatea esteka bitan agertzen da:

• Titularrean bertan, barruko lotura dena, albistearen garapen idatzia: El Barcelona tendrá hasta nueve candidatos al Balón de Oro. Bitxia da titularraren aldaketa. Gero,testuan bertan ez da hipertestualitaterik agertzen inon, ez baita inolako estekarik eskaintzen edukietan sakontzeko. Elementu aktiboak daude albistea Facebook, Twitter eta Tuentin konpartitzeko. Irakurleak badu edukia baloratzeko aukera, baita komentarioak egiteko ere, baina ez dago etiketarik.

• Testuan txertatua. Barruko lotura bat daukagu informazioan sakontzeko, albiste zahar batera ematen gaituena: La UEFA crea su propio 'Balón de Oro'. Multimediatasuna jokalarien argazki-bilduman islatzen da.

2) Simoncelli se les cayó de la camilla con su padre delante

Hemen ere hipertestualitatea esteka bitan agertzen da:

• Titulularrean bertan, barruko lotura dena, albistearen garapen idatzia: Simoncelli se les cayó de la camilla con su padre delante; eta
• Testuan txertatua. Barruko esteka bat daukagu aurreko eguneko albiste idatzi batekin lotuta: Muere Simoncelli.

Multimediatasunari dagokionez, albisteak erreferentzia egiten dion bideo batek laguntzen du informazioa azalean: Simoncelli se les cayó de la camilla con su padre delante

MARCA.com-ek ez dauka azalean erreportaje berezietarako atalik. Bai, ordea, bere multimedia atalean. Halare, azalean bertan erreportaje bat eskaintzen du, baina lineala da erabat eta beste edozein albisteren egitura du. 
Atal multimediari dagokionez, honela dago bananduta: Fotogalerías, Gráficos, Reportajes eta Vídeos MARCA. Erreportajen atala urteen arabera dago antolatuta, 2006tik 2011ra. Erreportajeek mikrowebgune baten formatua daukate eta bakoitzaren barnean, sarrera-testuaz aparte, edizio ezberdinetako albisteekiko estekak ditugu, argazkiak eta bideoak, baita azalpen gehigarriak ere, baina ez daude atal ezberdinetan bananduta.
4. INTERAKTIBOTASUNA SUSTATZEKO ERREMINTAK

Erabiltzailearekin interaktibotasuna jorratzeko gunea Opinión izenekoa da. Bertan ondorengo sailkapena aurki dezakegu: Blogs, Firmas, Charlas eta Encuestas. 
Azalean eguneko blog interesgarrienak agertzen dira, orriaren gune ezberdinetan. Blog guztiak hedabideko kolboratzaileek sortutakoak dira. 

Web 2.0 kontezptuarekin lotutako elementu interaktiboak daude albistea Facebook, Twitter eta Tuentin konpartitzeko. Aldi berean, ziber-hedabideak bere kontu propioak dauzka sare sozial hauetan guztietan: @marca, http://www.facebook.com/MARCA eta http://www.tuenti.com/marca. 
Irakurleak badu albistea bozkatzeko aukera, baita komentarioak egiteko ere. Era berean, albistearen informazioa postaz igorri dezake, baita edukia inprimatu ere. Zoritxarrez, erabiltzaileari ez zaio albistearen egilearekin harremanetan jartzeko biderik ematen. Foroetan eta txatetan parte hartzeko elementurik ere ez da agertzen. Erabiltzailean daukan aukera bakarra erregistratzearena da. Horrela izena emanda duten beste erabiltzaileekin partekatu ditzake bere iritzi eta komentarioak. Hala eta guztiz ere, izena emanda eta guzti, erabiltzaileak ez du inolako biderik ziber-hedabideari informazioa bidaltzeko webaren bitartez.  
MARCA.com-ek egunero inkesta digital bat aurkezten du azalean. Nolanahi ere, Encuestas atalean aurreko egunetako inkestetan parte hartzeko beta daukagu egun batzuetako epean. Gero inkestak itxi egiten dira. Gainera, inkesta zaharragoen emaitzak ikusteko parada daukagu, baita aurreko urteetakoak ere. 
Albiste garrantzitsuenetarako koadro berezi bat agertzen du azalean, hiru erlaitz ezberdin dituena: Lo más leído,… comentado eta …valorado. Gune honetan agertzen diren albisteak azalean erakutsitakoekin bat datoz.

5. ZIBER HEDABIDEA HOBETZEKO PROPOSAMENAK

Argi dago MARCA.com-ek paperezko formatuan erabiltzen duen diseinu moderno eta erakargarriaren aldeko apustua ere egiten duela bere web orrian. Hori izan liteke bere arrakastaren arrazoi nagusienetariko bat. Halere, goreneko maila eta kalitatea bilatzen duten prozesu eta produktu guztietan badago, noski, zer hobetzerik. 
Erabiltzaileak faltan sumatzen duen lehenengo gauza webguneko mapa bat izango litzateke, bere nabigazioa errazteko. Egia da web gunearen egitura ez dela oso konplikatua baina produktu batzuk, erreportajeak esaterako, ez da jakiten oso ondo non bilatu. Eta bilaketekin jarraituz, egilearen araberako bilaketa sartzea ere eskertzekoa izango litzatekeelakoan gaude. 
Azalean hemerotekarik ez egotea ere gabezi garrantzitsutzat jo dezakegu, ordaindu beharrekoa izango balitz ere. Are gehiago MARCA kazeta Espainiako irakurriena dela kontuan hartzen badugu. Halere, nolabait gabezi hau ORBYT aplikazioak betetzen du eta, arestian aipatu bezala, bertan aurki dezakegu hemeroteka zerbitzua. Egunkariaren ospea gehiago handitzeko beste hizkuntza batzuen presentzia ere ziurtatu beharko litzatekeela uste dugu, adibidez eguneko titularrak ingelesez eta frantsesez ere eskaini. Espainiar estatuan ofizialak diren beste hizkuntza batzuen gabezia berriz, euskara eta katalana hain zuzen ere, erabaki meditatua izan liteke erabiltzaileen gehiengoa ez haserretzeko. Azken finean ez dugu ahaztu behar MARCA egunkaria Real Madrileko jarraitzaileen kazetarik gogokoena dela. 

Albisteetan egilearen izena gehiago ez nabarmentzea ere akatsa iruditzen zaigu eta, komentatu dugun moduan, letraren kolorea aldatu beharko litzateke, sarritan ez baita izena erraz irakurtzen. Bestaldetik, etiketak sartzea ere lagungarria suertatu liteke. Edukiari dagokionez, hipertestualitatea ondo landuta dagoela esan dezakegu, eta esteken hierarkizazioa sinplea eta jarraitzeko erreza dela. Elementu multimedia ere ondo uztartzen dira testuarekin eta, orokorrean, ziber-albiste osoak eskaintzen dituela ondorioztatu dezakegu, ondorengo partida baten kronikan erakusten den gisa: Lider Higuaín. 

Hala eta guztiz ere, edukiekin jarraituz, erreportaje landuagoak egin daitezkeelakoan gaude, MARCA bere esku baliabide ugari dituen komunikabidea baita. Zentzu honetan, talde bereko El Mundo.es-ek Especiales atalean argitaratzen duen adibide hau proposatzen diegu: Población 7.000 millones. Gainera erreportajeak ere kirol moten arabera antolatu litezke. 

Interaktibotasunaren inguruan larriena erabiltzaileak komunikabideari edukiak bidaltzeko kanalik ez izatea iruditzen zaigu. Ondo legoke, baita ere, bide bat sortzea albisteen egileekin harremanetan ipintzeko. Blog, foro eta txat libreak ez babesteko erabakia logikoa iruditzen zaigu kirolean hedabide espezializatua izanik eta komunitate propio bat sortzeko asmoa (nahiz eta horretarako erregistratuta egon behar).

 

FRANTZIA ERRUGBI MUNDUKO KOPAKO FINALERAKO SAILKATU DA

Frantziak Gales 9-8 menderatu du munduko kopako lehen finalerdian eta txartela irabazi du datorren astean Auckland-en ospatuko den finalerako.

Frantziako selekzioa 9-8 gailendu zaio Galesi gaur goizean Eden Parken eta bere munduko kopako hirugarren finala jokatuko du. Sam Walburton kapitainaren kanporaketak erabat baldintzatu du partida, galestarrek hamalau lagunekin jokatu behar izan baitute 63 minutuz.

Rolland epailea partidaren protagonista

Gales  3-0 aurreratu da markagailuan Hookek lortutako penaltiari esker. Halere, oso goiz etorri da jokaldi polemikoa. 17. minutuan Walburtonek Vincent Clerc hegala ilegalki plakatu du, Alain Rolland epailearen ustez, jokalari frantziarra airean zegoelakoan. Txartel gorria ikusi du galestarren kapitaina eta partida maldan behera ipini zaie frantziarrei.

21. minutuan Parrak Les Bleus-en markagailua zabaldu du penaltiz eta partida berdindu du. Jokalari frantziarrak saiaturiko hiru penaltiak (21’, 34’, 49’) lortu ditu eta bere taldea 9-3 aurreratu da. Alta, Hookek bi hutsegin ditu tarte honetan eta zelaia utzi du 50. minutuan, Stephen Jonesek ordeztuta.

14 lagunekin jokatu arren, galestarrek gogor ekin diote partidari, Frantziako selekzioa beldur agertzen zelarik. Horrela, Philipsen entsegua etorri da. Zoritxarrez, Jonesen ondorengo ostikadak zutoinean jo du eta Galesek ezin izan du partida berdindu.

Galestarrek azken aukera bat izan dute partida amaitzeko bost minutu falta zirela. 50 metroko penalti bat izan dute aurrea hartzeko, baina baloia langapetik igaro da oso gutxigatik.

 

FRANTZIAK GALES LOTU NAHI DU ERRUGBI MUNDUKO KOPAKO LEHEN FINALERDIAN

Frantzia bere munduko kopako bosgarren finalerdia jarraian jokatzear dago larunbat honetan Eden Park-en (10:00 EHko orduan) Galesen aurka. Les Bleus-en estrategia defentsa sendoan datza Galesen eraso arriskutsua gelditzeko.

Dusautoir, Les Bleus-en kapitaina

Frantzia Galesekin neurtuko da ordu batzuk barru errugbi munduko kopako lehen finalerdian, aurreko kanporaketan Ingalaterra 19-12 menderatu ostean. Honela, oilarraren taldeak pasa den mundialeko mendekua hartu zuen,non britainiarrek kanporatu zituzten Parisen bertan ospatutako finalerdian.

Frantziak zalantza ugari utzi zituen sailkatze taldean, bi garaipen (Japoni eta Kanadaren aurka) eta bi porrot (Tonga eta Zelanda Berriaren aurka) eskuratuta. Halere, badirudi Ingalaterraren aurkako garaipenak konfiantza eta joko ona itzuli dizkiela.

Sam Warburton, galestarren kapitai

Galestarren ibilbidea txapelketan, berriz, oso bestelakoa izan da. Hego Afrikako hasierako porrotaren ostean, taldeak Samoa, Namibia eta Fiji menderatu zituen bata bestearen atzean eta final zortzienetarako sailkatu zen. Kanporaketa honetan aise lortu zuen garaipena Irlandaren aurka (22-10) eta talderik sasoitsuena agertzen da adituen ustez.

Imanol Harinordoquy-k,  Les Bleus-en 8 zenbakidunak, Ingalaterraren kontrako jokalaririk onena, oso argi adierazi du zein den Gales irabazteko giltzarria: “Libre jokatzen uzten baditugu, oso arriskutsuak dira. Defentsan sendoagoak izan behar gara” adierazi du jokalari frantziarrak.

Azken orduko sorpresarik egon ezean, ondorengoak izango dira Marc Lièvremont eta Warren Gatland entrenatzaileek zelairatuko dituzten hamabostekoak, hurrenez hurren:

France : Médard, Clerc, Rougerie, Mermoz, Palisson, Parra, Yachvili, Harinordoquy, Bonnaire, Dusautoir (kap.), Nallet, Pape, Mas, Servat eta Poux.

Ordezkoak: Szarzewski, Barcella, Pierre, Ouedraogo, Trinh-Duc, Doussain eta Heymans.

Gales : Halfpenny (edo North), J. Davies, Roberts, Sh. Williams, Hook, Phillips, Warburton (kap.), Faletau, Lydiate, A. W. Jones, Charteris , A. Jones, Bennett eta G. Jenkins.

Ordezkoak : Burns, James, B. Davies, R. Jones, L. Williams, S. Jones eta Sc. Williams.

Beraz, dena prest dagoeneko 2011ko munduko kopako lehen finalerdiari ekiteko. Partida zuzenean entzun ahal izango duzu ondorengo helbide elektronikoan:http://www.cadenaser.com/deportes/articulo/todo-posible-auckland/serpro/20111014csrcsrdep_16/Tes